Meyve ve Bağ Hastalıkları
Meyve hastalıkları, meyve ağaçlarına veya bitkilerine zarar veren mikroorganizmalar (mantarlar, bakteriler, virüsler) veya diğer etmenlerin neden olduğu organlardır. Meyve ağaçlarının olumsuz etkilenmesi, özelliklerini düşürebilir ve meyve kalitesini bozabilir.
Mantar Hastalıkları: En yaygın meyve hastalıklarının çoğu mantarlar tarafından oluşturulur. Örneğin, külleme, çiçekler, kara leke gibi hastalıklar mantarlarla elde edilir. Bu hastalıklar genellikle nemli hava koşullarında, düşük hava sirkülasyonu veya bitki hasarları gibi faktörler altında gelişir.
Bakteriyel Hastalıklar: Bazı meyve ağaçlarında tarama görülebilir. Bu hastalıklar, organizmaların yapraklarında, çiçeklerde veya meyvelerde bulaşıcı oluşum sonucu ortaya çıkar. Bakteriyel kanser, leke ve ateş hastalıklarını bu kategoriye girer.
Viral Hastalıklar: Virüsler, meyve ağaçlarında çeşitli enfeksiyonlar neden olabilir. Viral dokular, bitkide solgunluk, yaprak taneleri, kabuk çatlakları, meyve şekli tanecikleri gibi çekirdeklerle kendini gösterebilir. Viral yayılma miktarını genellikle yayan veya diğer biyolojik vektörler tarafından gerçekleşir.
Bağ Hastalıkları: Bağ hastalıkları, üzüm bağlarında görülen hastalıkları ifade eder. Bağlarda yaygın olarak görülen hastalıklar;
- Mildiyö: Mildiyö, bağın yayılmasında ve salkımında görülen bir mantar hastalığıdır. Yapraklarda beyazımsı kıvamı, salkımlarda ise pudramsı bir kaplama şeklinde kendini gösterir. hastalık, nemli hava koşullarında ve yeterli sirkülasyon olmayan bağlarda daha yaygındır.
- Küflenme: Küflenme, bağ salkımlarında ve meyvelerinde oluşan mantar zararlılarıdır. Gri küf (Botrytis cinerea) ve beyaz küf (Penicillium spp.) en yaygın olanlarıdır. Küf hayvanları, bağlarda hasara ve meyve çürümelerine neden olabilir.
- Kırmızı Yaprak Hastalığı: Kırmızı yaprak hastalığı, bağ çıkışında kırmızımsı hatları ve çizgileri biçimlere neden olan bir viral barındırmadır. Hastalıklarda verim koruması ve salkım güvencesi düşüşe yol açabilir.
- Karaleke; Ülkemizde elma ve armut yetiştiriciliği yapılan tüm bölgelerde yaygın olarak görülür. İlk enfeksiyonlar yaprakların çok küçük olduğu ilkbahar döneminde başlar. Sekonder enfeksiyonlar yaz boyunca devam eder. Karaleke hastalığının belirtileri çiçek, yaprak, meyve, sürgün ve dallarda görülür. Sürgün ve dallarda görülen belirtiler armut karaleke hastalığında daha belirgindir. Yaprakta görülen lekeler yuvarlak, siyah kadifemsi görünüştedir. Lekeler zamanla birbiriyle birleşerek büyür, bazen yaprak yüzeyini tamamen kaplar ve hastalıklı yapraklar dökülür.
- 5. Zeytin Halkalı Leke Hastalığı; Hastalığa sebep olan Spilocaea oleagina isimli fungustur. Yıl boyunca ağaç üzerinde canlı olarak bulunmaktadır. Fazla azotlu gübre ve çiftlik gübresi kullanılması, hastalığın artmasına neden olur. Bu hastalık zeytin, yabani zeytin ve akça kesme ağaçlarında görülür. Hastalığın ilk belirtileri, yaprakların üst yüzeylerinde görülen siyahımsı gri renkte yuvarlak Bu noktaların bulunduğu yerde renk açılır, daha sonra bunun çevresinde normal yaprak renginde bir halka oluşur. Yapraklar fonksiyonlarını tam yapamadıklarından, az meyve tutumuna ve meyvelerin erken dökülmesine neden olur.
- Turunçgillerde Uçkurutan Hastalığı; Hastalık etmeni olan Phoma tracheiphila fungusu, ağaçlara hava yoluyla bulaşan ve odun dokusunda gelışen bir fungustur. Kışı kabuk dokusu altında piknidium (içinde konidi olan kese) halinde geçirir. Hastalığın konukçuları; limon, portakal, altıntop, mandalina, turunçtur. Asıl zarar limon çeşitlerinde görülür. Hastalığın ilk belirtileri uç dallarda, yani yıllık sürgünlerde, yaprak sararması ve solması şeklinde kendini gösterir. Bu yapraklar, yaprak sapı dalda kalmak üzere dökülür. Bu görünüm hastalık için en tipik belirtidir. Yaprağı dökülen sürgün önce sararır sonra kahverengileşerek kurur.
- Kayısılarda Yaprakdelen (Çil) Hastalığı; Hastalığa neden olan etmen Wilsonomyces carpophilus isimli bir fungustur. Fungus, kışı genellikle tomurcuk ve dallarda miselyum ve konidi hâlinde geçirir. Primer enfeksiyonlar konidilerle gerçekleşir. Hastalanmiş tomurcuklar ile kanserler sürekli enfeksiyon kaynaklarıdır. Hastalık; kayısı ağaçlarının yaprak, meyve, tomurcuk ve genç dalları üzerinde kendini gösterir. Yaprak üzerinde oluşan lekeler, ilk önce 1 mm çapında, yuvarlak, yağ lekesi görünümündedir.
- Meyve Ağaçlarında Kök Çürüklüğü; Hastalık etmeni Armillaria mellea isimli şapkalı bir fungustur. Şapkalarını sonbaharın ilk yağmurlarından sonra oluşturur. Fungus hem toprakta, hem de odun dokusunda yaşar; ölü ağaçlarda ve toprakta kalan kök parçalarında uzun süre yaşamını sürdürür. Nemli yerlerde iyi gelişme olanağı bulur. Orman ve meyve ağaçlarının köklerinde çürüklük yaparak ağaçların ölümüne neden olur. Hastalığa yakalanan ağaçların toprak üstü kısmında sürgün oluşumu azalır. Yapraklar sararır ve dökülür. Sürgün ve dallar ölmeye ve kurumaya başlar. Sonunda ağaçlar tamamen kurur.
Meyve ve Bağ Hastalıkları Mücadelesi: Meyve ve bağ hastalıklarının tedavisi ve kontrolü altına almak için çeşitli mücadele yöntemleri kullanılır.
Sağlıklı ve dirençli üreme yetiştirilmesi, uygun budama ve ağaç bakımı, Koruma maddelerinin temizlenmesi, düzenli sulama ve gübreleme gibi kültürel güvenlik hastalık riskinin bulunması yardımcı olabilir.
Meyve bağları, çeşitli hastalıklara karşı hassas olabilir. Bu hastalıklar, bağcılık sektöründe verimliliği ve ürün kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Örneğin, mildiyö, kara leke hastalığı, külleme ve kök çürüklüğü gibi hastalıklar, meyve bağlarında sıkça görülen sorunlardandır.
Bu hastalıklarla mücadele etmek için geleneksel yöntemler genellikle kimyasal ilaçların kullanılmasını gerektirir.
Ancak, Orbiba Robotics ile geliştirdiğimiz yeni teknolojiler sunduğumuz, daha sürdürülebilir ve doğal yöntemlerle hastalıklarla mücadele imkanı sunmaktadır.
Orbiba Robotics, meyve bağlarındaki hastalıklarla mücadelede daha kaliteli ve daha kolay bir iş gücü sağlamak için robotik sistemler üzerine geliştirilmektedir. Robotumuzun özel algılama ve görüntüleme teknolojileri sayesinde hastalıkları erken dönemde teşhis edebilir ve doğru müdahaleyi yapabilir. Bu sayede, hastalıkların yayılması engellenir ve zararlı etkileri minimize edilir.
Otomatik ve hassas bir şekilde hastalıkları tespit eden Orbiba Robotics, doğru ve hedefli bir mücadele sağlar. Bu da gereksiz ilaç kullanımını sıfıra indirerek maliyetleri düşürür.
CAO-Chief Agriculture Officer
BÜŞRA ÖZER
Kaynaklar
- https://arastirma.tarimorman.gov.tr/
- https://www.tarimkutuphanesi.com/
- Moreau, J., Thiéry, D., Troussard, J.P., Benrey, B., (2007). “Grape variety affects female but also male reproductive success in wild European grapevine moths” Ecological Entomology 32, 747–753.
- https://acikders.ankara.edu.tr/
